Volgende week winters met sneeuw?

Begin december is een sneeuwdek in de lage delen van de Benelux nog vrij zeldzaam. Alleen onder bepaalde grootschalige omstandigheden lukt het. Vandaag bespreken we wat er zoal nodig is, en of aan deze voorwaarden begin volgende week misschien voldaan wordt.

• Ontdek ons ook op Facebook en X
• Bekijk ook onze laatste weervideo op Youtube

Circulaties met vroege sneeuwkansen

Op de weerkaarten zien we volgende week toenemende kansen op een blokkade. In het winterhalfjaar betekent dit meteen: is er kans op vorst, gaat er ook sneeuw vallen? Daarvoor is heel wat nodig. Dat het begin december nog zo moeilijk is, ligt vooral aan de zeewatertemperatuur. Op de zuidelijke Noordzee is deze nog 10-12 graden, en op de zuidelijke Oostzee rond 8 graden – dat is overigens ook nog eens 1-2 graden boven normaal. Boven zee krijg je, zelfs bij de meest koude arctische aanvoer, de luchttemperatuur maar met moeite 5 graden lager dan de zeewatertemperatuur.

Als korte samenvatting zijn dit de mogelijkheden voor vroege sneeuw:

• Directe aanvoer van arctische lucht vanuit het noorden, de temperatuur op 500 hPa moet lager zijn dan -35 en de temperatuur op 850 hPa lager dan -6. Winterse buien gaan landinwaarts over in (natte) sneeuw, vooral in de nacht.
• Zuidelijke westcirculatie. Lagedrukgebieden trekken zuid van ons langs. Intensieve neerslag, aan de noordkant van de kern van de depressie, gaat door het ontstaan van een smeltlaag geleidelijk aan over in (natte) sneeuw. Hierbij is ook de gemiddelde temperatuur van de luchtlaag van belang, zoals deze af te lezen valt aan de dikte 1000-500 hPa. Als de dikte kleiner is dan 528 hPa, dan is de luchtlaag koud genoeg voor de overgang naar (natte) sneeuw.
• Directe aanvoer van arctische lucht vanuit het O-NO (helemaal vanaf Noord-Rusland). Storingen in de bovenlucht moeten neerslag genereren, deze kan dan als droge sneeuw vallen.
• Een stationaire koudeput boven Midden-Europa. Aan de noordwestkant van zo’n koude put wordt bij aanvoer uit N-NO de lucht langzaam kouder, en neerslag kan op steeds meer plekken overgaan in (natte) sneeuw. Ook in deze situatie kan naar de dikte worden gekeken.
• In polaire lucht zakt de sneeuwgrens tot onder 500m hoogte. Door orografische stuw (bij N-NW aanvoer) versterkte wolkenvorming en neerslag gaat het in de Ardennen sneeuwen.

Blokkade volgende week

Op de weerkaarten van volgende week zien we, vooral bij ECMWF, en zeker ook als we in de ensemble gemiddelde kaarten kijken, een interessante ontwikkeling. Deze ontwikkeling vindt niet alleen aan de grond plaats, maar zeker ook in de bovenlucht zoals we hier zien aan de hoogte van het 300 hPa-vlak en in de ensemble clusters voor 500 hPa.

Na de doortocht van een actieve depressie op zaterdag bouwt zich ten westen van de Britse Eilanden een zeer krachtige tong van hogedruk op, de kerndruk van dit hoog kan stijgen naar 1045 hPa. Dit hoog ontwikkelt een rug naar Scandinavië. De depressie gaat voor anker boven Centraal-Europa en wordt daar een soort koudeput.

Warme lucht glijdt aan de oostkant op tegen koude lucht in het centrum en aan de westzijde van de koudeput, en genereert neerslag. Deze neerslag valt eerst bij een sneeuwgrens van ongeveer 300-400m, maar zeker in Noord-Duitsland kan deze grens nog gaan zakken.

Er is dus kans dat er in een groot gebied van Duitsland en zeker ook het oosten van België sneeuw gaat vallen – dit los van eventuele sneeuw die de zaterdagse depressie zélf al in de middelgebergten heeft gedropt. Als er zo een sneeuwdek zou ontstaan tot in Noord-Duitsland, dan is dat een mogelijke versterker van nachtelijke uitstraling en kan het ook in de Lage Landen tot vorst komen zolang de wind aflandig is.

Tenslotte

Het is opvallend om te zien hoe vaak de laatste weken een rug van hogedruk boven de Oceaan zich (tijdelijk) uitbreidt naar Scandinavië. Vaak tijdelijk, vaak trekt het hoog vrij snel naar het oosten weg, of neemt de westcirculatie het weer even over. Komende week zien we deze ontwikkeling. Vroeg of laat, zeker als we dieper het winterhalfjaar in gaan en ook het zeewater afkoelt, neemt dan de kans op serieuze sneeuw toe, eerst in de middelgebergten maar later ook in het laagland. De winter van 2024-2025 kan wel eens interessant uitpakken!

• Ontdek het weer op jouw locatie