Veel leed door verwoestende tornado’s in Amerika

Afgelopen dagen stond het zuidoostelijke deel van Amerika in rep en roer. Niet alleen de Coronacrisis slaat hard toe, moeder natuur doet er nog een schepje bovenop: de afgelopen maanden zijn er al veel verwoestende tornado’s in Amerika geweest. Dit met veel doden en schade tot gevolg. Waar en waarom ontstaan deze tornado’s en hoe heftig zijn ze nu eigenlijk? Onze weerman Pim zocht het voor jullie uit.

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbericht voor de komende dagen

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Tornadojaar 2020

Het jaar 2020 is een pittig jaar voor de inwoners van de zuidoostelijke staten van Amerika. Daar zijn tot nu toe al enkele tientallen doden gevallen (zie afbeelding 1). Zowel in januari als in februari was er sprake van grootschalige tornado “outbreaks”. Vooral op 10 en 11 januari kwamen veel mensen om en werd er veel schade aangericht. Er werden maar liefst 79 tornado’s gerapporteerd. Op 3 maart trok er een EF-4 tornado over Nashville en daarbij lieten 25 mensen het leven.

• Wil jij het natuurgeweld in de huiskamer halen? Natuurlijk niet letterlijk, maar met dit prachtig schilderij voor in de woonkamer!

Daarnaast zijn er ook in april al een aantal verwoestende tornado outbreaks geweest, bijvoorbeeld met Pasen (12 en 13 april). Hier vielen opnieuw 38 doden. Daarmee is 2020 nu al het dodelijkste jaar sinds 2012. Meestal ligt het hoogtepunt van het tornadoseizoen pas in mei en juni, daarom zet de lokale bevolking zich schrap voor wat nog komen gaat.

Tornado Alley hotspot voor natuurgeweld

Tornado’s zijn dus een jaarlijks terugkerend fenomeen in de Verenigde Staten. Er komen doorgaans gemiddeld zelfs meer dan 1000 tornado’s per jaar voor die de grond raken. De meeste tornado’s komen voor in de staten Texas, Oklahoma, Kansas en Nebraska. Dit gebied, waar de tornado’s meestal het heftigste zijn, wordt daarom ook wel Tornado Alley genoemd. Ook elders, met name in het oosten en zuidoosten van de VS komen regelmatig verwoestende tornado’s voor, zoals te zien hieronder.

• Wist je dat er in Noord-Amerika ook stormjagers actief zijn die jagen op deze extreme weersverschijnselen? In dit boek ontdek je alles.

Piek in het tornadoseizoen?

Hoewel tornado’s altijd kunnen voorkomen in Amerika, is er een duidelijke piek te zien in de maanden april tot en met juli. Dit komt omdat er in deze maanden nog relatief veel kou op voorraad is boven het noorden van Noord-Amerika. Tegelijkertijd warmt het in het zuiden al flink op. Ook de zon staat in deze tijd van het jaar hoog, waardoor er veel convectieve energie is: ideale omstandigheden voor het vormen van pittige buien.

Vooral Tornado Alley is dan gevoelig voor tornado’s. In de winter komen ze juist vooral voor dichtbij het warme zeewater van de Golf van Mexico. In het noordoosten van het land komen vrijwel geen tornado’s voor.

Hoe ontstaat een tornado?

Tornado’s (ook wel windhozen genoemd) zijn eigenlijk draaiende luchtkolommen die zich uitstrekken van de onderkant van een supercell tot aan het aardoppervlak. De kracht van een tornado wordt bepaald aan de hand van de Enhanced Fujita scale (EF-schaal). Deze loopt van EF-0 tot EF-5, waarbij kracht 5 de meest verwoestende is met windsnelheden boven de 322 km/h. Vaak gaan ze gepaard met hevig onweer en flinke hagelstenen.

• Op zoek naar nog meer informatie over windhozen/tornado’s en hoe je ze het best kan spotten? Dit is een erg informatief boek.

Tornado’s kunnen zich alleen vormen in supercells, de zwaarste soort onweersbui. Deze ontstaan vaak boven Tornado Alley, omdat daar twee luchtsoorten botsen. Vanuit het noorden stroomt koude, droge lucht uit Canada naar het zuiden, andersom probeert warme en vochtige lucht vanuit de Golf van Mexico naar het noorden op te rukken. Voor het ontstaan van zware tornado’s zijn een aantal factoren nodig:

• Er is een sterke windschering nodig. Dit wil zeggen dat de wind op verschillende hoogten uit verschillende richtingen waait, met verschillende snelheden. Dit veroorzaakt de benodigde rotatie in de bui.
• Er moeten verticale bewegingen aanwezig zijn in de bui. De warme lucht wordt van beneden als het ware aangezogen en stijgt op, terwijl koude lucht naar beneden zakt. De koude lucht kan valwinden veroorzaken. Als er voldoende verticale bewegingen zijn, gaat de lucht ook aan de grond roteren.
• De lucht aan de grond moet snel genoeg roteren. Zo zal de lucht naar binnen gezogen worden en opstijgen. Er ontstaat dan een verticale roterende luchtkolom; dat is dus de tornado.

Tornado’s in de Benelux?

Ook in de Benelux komen er af en toe tornado’s en waterhozen voor. Het gebied bevindt zich zelfs midden in de Europese Tornado Alley. Ze zijn doorgaans wel veel minder sterk en komen minder vaak voor dan in de VS, slechts een enkele keer bereiken ze niveau EF-2 of hoger. Desondanks kunnen ze ook hier veel schade aanrichten. Luxemburg werd op 10 augustus 2019 getroffen door een tornado. Hierbij werden bijna 200 huizen beschadigd en 19 mensen raakten gewond. De dag ervoor werd Amsterdam al getroffen door een windhoos. Gelukkig richtte die minder schade aan.

• Meet de temperatuur, vochtigheid en eventuele onweerskans via een eigen weerstation met online connectie!

Nieuwe kansen op tornado’s in Amerika?

Afgelopen dagen was het opnieuw flink raak in de Verenigde Staten. Op woensdag 22 april begon er een nieuwe uitbraak van verwoestende tornado’s in zuidelijk Oklahoma, het noorden van Texas en Louisiana. Er zijn een aantal EF-2 tornado’s gerapporteerd, en al 6 doden. Op 23 april trok het systeem verder en werden vooral Mississippi, Alabama en het noorden van Florida getroffen. De wind richtte veel schade aan, maar er zijn ook andere gevaren: er kan op sommige plekken wel 200 mm neerslag in enkele dagen vallen. De overstromingen die dit tot gevolg heeft, leiden ook tot grote problemen, en hebben tot nu toe al aan 7 mensen het leven gekost.

De komende dagen zijn wat rustiger, maar het “tornadoseizoen” is nog maar net begonnen. Hou onze berichtgeving dus goed in de gaten.

Sommige linkjes bevatten affiliate