Sneeuwval in de bergen en Alpenindeling

Met naderen van de meteorologische winter (1 december) is het tijd om onze blik nog eens te verruimen naar de Alpen. Het skiseizoen trekt zich daar binnenkort echt op gang en het is belangrijk dat er een goede basislaag ligt. In deze blog meer info over het weer de afgelopen en de komende dagen in de Alpen alsook een overzicht van de Alpenindeling. 

• Volg de extra weerberichten ook via NoodweerBenelux 
• Bekijk je ook onze Instagram.

Het is winter in de bergen!

Afgelopen zaterdag kregen de Alpen vanaf het westen te maken met een inval van polaire lucht voorafgegaan door een koufront. Achteraf vielen er vooral op zondag in de stuwgebieden nog enkele sneeuwbuien. Dit zorgde aan de noordkant voor matige sneeuwval met een zwaartepunt in de centrale en oostelijke Alpen.

In het westen viel gemiddeld zo’n 15 cm sneeuw op 2000 meter, meer naar het oosten al snel 20 tot lokaal 40 cm. De Zuidelijke Alpen hielden het in de schaduw van de bergen (grotendeels) droog.

Met het instromen van de polaire lucht namen de temperaturen vanaf zaterdag een flinke duik. Waar het vorige week in de zachte zuidwestelijke stroming lokaal nog 10°C werd op 1500 meter was het afgelopen zondag soms maximum -5°C. Een heel verschil dus. In de koude lucht kon er de voorbije dagen op uitgebreide schaal kunstsneeuw gemaakt worden.

De voorwaarde hiervoor is namelijk vriesweer. Wie de webcambeelden nu bekijkt ziet dan ook regelmatig witte bergen op de pistes in de buurt van sneeuwspuiters/kanonnen. Deze zullen de komende dagen dan uitgespreid worden over de pistes om de basislaag te vormen.

Gisteren kwam er tijdelijk opnieuw een westelijke stroming op gang met wat hogere temperaturen maar vanavond zal een koufront opnieuw winterse temperaturen naar de Alpen brengen.

Volgende dagen weer sneeuw voor noordkant

Met de aanvoer van polaire lucht uit het noorden/noordwesten zal er de komende dagen nog regelmatig sneeuw vallen aan de noordkant van de Alpen. De vochtige lucht wordt namelijk tegen de bergen gestuwd en wordt gedwongen te stijgen. Dit leidt tot condensatie en neerslag als gevolg, de sneeuwbuien zijn geboren. Aan de zuidkant, in de schaduw van de bergen, de zogenaamde lijzijde, blijft het quasi helemaal droog. Ook daar is het wel koud genoeg voor de productie van kunstsneeuw.

Onderstaande kaart toont de verwachte sneeuwhoeveelheden voor de volgende 5 dagen. Vooral de noordkant krijgt weer sneeuw met het zwaartepunt voor de Noordwestelijke Alpen deze keer. In de koude lucht valt er sneeuw vanaf gemiddeld 500 meter.

Mooie vooruitzichten dus voor de volgende dagen. Sommige skigebieden openen de liften begin december en de condities zijn echt top. Hopelijk blijft dat zo!

Alpenindeling, waar valt de sneeuw?

In het Alpenweerbericht spreken we vaak over de Alpenhoodkam, Westelijke Alpen, Inner Alpiene gebieden, zuidkant… maar wat betekenen die begrippen juist? Als het gaat om een Nordstau krijgen de Noordelijke Alpen sneeuw maar over welke gebieden gaat het dan precies? Hieronder volgt een kort overzicht van de meeste voorkomende indelingen van de Alpen.

Alpenhoofdkam: noordkant versus zuidkant

Als eerste is er zoals in een vorige blog al aangehaald de Alpenhoofdkam. Deze imaginaire lijn is de  verbinding tussen alle hoogste toppen in de centrale as van de Alpen. Wie van noord naar zuid deze kam wilt passeren zal ofwel door een tunnel moeten (Gothard, Mont Blanc tunnel…) of een pas moeten oprijden (Simplon, Brenner, Saint-Bernard…). Vaak houdt deze kam de vochtige lucht vanaf het noorden tegen en is het aan de zuidelijke zijde beter weer.

Noordelijke Alpen versus Zuidelijke Alpen

Een tweede belangrijke opdeling binnen het Alpengebied zijn de Noordelijke Alpen versus de Zuidelijke. Dit komt niet helemaal overeen met de noordkant versus zuidkant. De Franse Alpen behoren namelijk niet tot de Noordelijke Alpen maar wel tot de noordkant, ook spreken we dan vaak over een noordwestkant maar dat ter zijde.

Westelijke Alpen versus Oostelijke Alpen

Ten derde kunnen de Alpen opgedeeld worden in een westelijke en een oostelijke regio. Onderstaande kaart toont deze indeling. Zoals te verwachten kan elk gebied dan nog eens opgedeeld worden in een noordelijke kant en een zuidelijke kant. De westelijke noordkant bijvoorbeeld omvat Frankrijk, de westelijke zuidkant omvat Italië.

Stuwgebieden: waar valt de sneeuw?

In deze sectie zal ik kort de stuwgebieden van de Alpen toelichten. Een overzicht van de Alpenindeling:

Bij een Weststau komt de wind en de neerslag van het westen mogen vooral de Franse Alpen veel neerslag verwachten. Gebieden als Val Thorens, Paradiski, Alpe d’Huez en Les Deux Alpes vallen dan volop in de prijzen. Enkele gebieden meer naar het oosten kunnen ook profiteren aangezien hier weinig bergen in de weg liggen. De hoeveelheden zijn hier wel eerder beperkt.

Bij een Nord(west)stau krijgen uiteraard de Noordelijke Alpen de meeste neerslag. Vooral in Zwitserland en Oostenrijk valt dan veel neerslag en de zuidkant houdt het droog. Bij een Nordweststau krijgen ook de Franse Alpen neerslag. Het Mont Blanc-massief en het Berner Oberland is dan een voltreffer.

Bij een Südstau liggen de Italiaanse Alpen in de vuurlinie. Een typische weersituatie die deze Stau veroorzaakt is een Genuadepressie. Een kleine depressie boven Italië zorgt dan voor de stuwing van vochtige Middellandse zeelucht tegen de zuidkant van de Alpenhoofdkam. Vaak resulteert dit in zeer grote hoeveelheden neerslag.

Een oostelijke Stau ten slotte komt zelden voor. De lucht is dan immer droog waardoor er niet veel neerslag valt. Een aparte situatie die het bespreken wel waard is, is de Retour d’Est. Bij deze situatie krijgen de westelijke Italiaanse Alpen veel neerslag. Gebieden als Via Lattea/Sestrière worden dan vol getroffen. Deze stuw ontstaan door een kleine Genuadepressie rond of net ten noorden van Sardinië.

Wil je weten in welk gebied jouw skigebied zich bevindt? Bekijk dan een van de vorige kaarten of onderstaande overzichtskaart.

Wie goed naar bovenstaande kaart heeft gekeken ziet dat er ook gebieden zijn die niet echt in een Staugebied vallen. Dat zijn de zogenaamde Inner-Alpiene gebieden. Deze gebieden worden nooit vol getroffen door één type Stau maar wel door een aantal verschillende. Vaak blijft het daar langer droog en langer koud aangezien de koude lucht niet weg kan uit de isolatie.

Anderzijds kan het ook zijn dat de neerslag in deze gebieden blijft plakken en er juist veel neerslag valt. Gekende Inner-Alpiene gebieden zijn skigebieden als Zermatt waar zowel de Nordstau, de Weststau en de Südstau neerslag opleveren. Een ander gebied is Sankt-Moritz waar het vaak koud is maar wel droger.