Saharastof versnelt smelt in de Alpen
0
Het albedo-effect beïnvloedt de energiebalans van ijs en sneeuw: hogere albedo betekent meer reflectie en minder smelt, terwijl lagere albedo meer absorptie en snellere smelt veroorzaakt. Saharastof, met zijn donkere kleur, verlaagt de albedo en versnelt dus de smelt van sneeuw en ijs.
Deze lente is veel Saharastof in de Alpen afgezet, waardoor het nu smeltende sneeuwoppervlak in de bergen bruin wordt. Dit zal de smelt versnellen komende weken. Er is bovendien meer stof onderweg door een sterke Z->N tak van de straalstroom.
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Albedo bepaalt smelt
Albedo is een maat voor het reflectievermogen van een oppervlak, waarbij een hogere albedo betekent dat een groter percentage van het inkomende zonlicht wordt weerkaatst. Het begrip albedo speelt een cruciale rol in de smelt van ijs en sneeuw door de manier waarop het de hoeveelheid zonne-energie beïnvloedt die door deze oppervlakken wordt geabsorbeerd.
Verse sneeuw heeft een hoge albedo, vaak tussen de 0,8 en 0,9, wat betekent dat ze 80-90% van het inkomende zonlicht weerkaatsen. Dit beperkt de hoeveelheid energie die wordt geabsorbeerd en daardoor ook de hoeveelheid smelt die optreedt. IJs heeft een albedo van 0,2 tot 0,4, en reflecteert dus al minder zonlicht dan sneeuw.
Wanneer ijs en sneeuw verouderen of vervuild raken door stof of andere deeltjes, neemt hun albedo af. Dit betekent dat ze minder zonlicht weerkaatsen en meer absorberen, wat leidt tot een toename van de temperatuur van het ijs of de sneeuw en dus snellere smelt.
Wanneer Saharastof dat vanaf het zuiden wordt aangevoerd wordt afgezet, krijgen sneeuw en ijs een donkerdere kleur. Dit verlaagt de albedo van het oppervlak waardoor er minder zonlicht weerkaatst wordt en de smelt versnelt.
Smelt versnelt door donkerdere kleur
Vaak wordt Saharastof afgezet samen met (intense) neerslagevents. Als er nog veel neerslag (sneeuw) valt na de grootste afzetting, wordt het Saharastof weer bedekt door verse, wittere, sneeuw. Het albedoeffect van het stof is dan afwezig. Echter, wanneer de sneeuw smelt komt uiteindelijk de Saharastoflaag weer bovenaan te liggen.
Zodra dat gebeurt, zal de smelt aanzienlijk versnellen. Bovendien zijn de stofdeeltjes vrij zwaar waardoor ze niet snel wegstromen met het smeltwater. Het albedo-effect kan daardoor lang aanwezig blijven. Wellicht is de grote portie Saharastof in 2022 een van de redenen van de record hoeveelheid gletsjersmelt in 2022 in de Alpen.
Saharastof vanaf het zuiden
In Europa wordt er vooral in de lente en het begin van de zomer (maart – juni) en in de herfst (oktober – november) veel Saharastof aangevoerd vanaf het zuiden. Dit komt doordat in deze tussenseizoenen de straalstroom het meeste kronkelt. En om Saharastof naar Europa te krijgen moet een opwaartse tak van de straalstroom in een diepe meander gevormd worden tussen het noorden van Afrika en Europa.
Als er dan nog eens veel oppervlakte wind is in het noorden van Afrika, wordt er stof opgepikt dat vervolgens naar het noorden wordt gevoerd.
In de Benelux krijgen we door Saharastof vaak een prachtige zonsopkomst en zonsondergang. Dit is gerelateerd met de manier hoe de stofdeeltjes het zonlicht in de atmosfeer breken waardoor er meer rode kleuren verschijnen. Hetzelfde fenomeen krijg je als de lucht sterk vervuild is.
Nieuwe portie Saharastof
Een diepe kronkel in de straalstroom zorgt deze week opnieuw voor de aanvoer van veel Saharastof naar de Alpen. Het stof wordt opgepikt door een sterke oppervlakte-wind in het noorden van Afrika en wordt vervolgens naar het noorden gevoerd met een sterke wind op hoogte in een opwaartse tak van de straalstroom. Om effectief een invloed te hebben op de albedo van de sneeuw moet het stof natuurlijk wel afgezet worden. Daarvoor is neerslag mogelijk, en dat lijkt deze keer mee te vallen.