Op donderdag veel regen langsheen de westkust door talrijke buien

De zomermaanden juni, juli en augustus zijn alweer achter de rug en ondertussen zijn we in de eerste meteorologische herfstmaand, september, aangekomen. Actueel maken we ook een eerste prikje van het bijbehorende herfstweer mee: het is wisselvallig met buien en de temperaturen hebben een flinke duik genomen ten opzichte van vorige week. Op donderdag lijkt vooral de westkust rekening te moeten houden met talrijke buien, waarbij er plaatselijk kans is op onweer en wateroverlast. Het warme zeewater, in combinatie met koude bovenluchten en kustconvergentie, leidt namelijk tot het ontstaan van stevige buien die in een noordwestelijke stroming richting onze westkust worden geduwd van over de Noordzee. In onderstaand artikel gaan we wat dieper in op de situatie.

• Ontdek ons ook op Facebook en X
• Bekijk onze laatste livestream op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Synoptische situatie

Op hoogte zien we duidelijk de invloeden van een hoogtetrog: deze zorgt voor erg koude bovenluchten. Op 500 hPa gaan we op donderdag richting -25 tot -30 graden. Een lagedrukgebied bevindt zich aan de grond tussen IJsland en Noordwegen en zorgt in combinatie met het Azorenhoog voor een noordwestelijke luchtstroming over de Benelux. Deze voert maritiem polaire lucht naar onze regio. Onder invloed van deze processen zakt frisse, zeg maar koude, lucht zuidwaarts uit richting het noordwesten van Europa.

Het zeewater is, doordat de zomer nog maar net achter de kiezen is, nog steeds erg warm. Voor de Nederlandse en Belgische kusten bedraagt de zeewatertemperatuur momenteel zo’n 19-20 graden. Dit is dus veel zachter dan de temperaturen die we op donderdag boven lucht halen! Het warme en vochtige zeewater fungeert, samen met de koude bovenluchten, dan ook als voedingsbodem voor talrijke buien door de gegenereerde atmosferische instabiliteit.

Dit zien we ook op onderstaande afbeelding van GFS voor donderdagavond: vooral boven de Noordzee is de atmosfeer onstabiel (te zien door de aanwezigheid van CAPE, i.e. de groene kleur). Boven land valt deze onstabiliteit grotendeels weg.

Ook een ander fenomeen dat we typisch tijdens de herfstmaanden zien speelt hier een rol: kustconvergentie. Boven zee is er minder wrijving aanwezig met het aardoppervlak dan boven land, dat ruwer is. Hierdoor kan de wind ongestoord waaien boven zee, maar wordt deze afgeremd van zodra deze het land bereikt. Dit zorgt voor een afname van de windsnelheid en vaak ook een verandering van de windrichting. Omdat lucht zich zo ‘ophoopt’ (er wordt meer lucht aangevoerd via snelle wind van over zee dan dat er wegwaait via trage wind over land), waardoor de lucht op deze plaatsen gedwongen wordt om te stijgen.

Dit wordt mooi weergegeven op onderstaand kaartje voor donderdag van het weermodel HARMONIE. Over de Noordzee waait een stevige noord(west)enwind, over land zwakt deze af en draait richting het westen. Het bijgevolg stijgen van de lucht zorgt ervoor dat deze afkoelt en condenseert met als gevolg wolken die uit kunnen groeien tot stevige buien. Ook dit proces helpt dus met de vorming van stevige buien voor onze westkust.

Op donderdag tijdens de dagperiode zullen door de dagelijkse gang en heropleving van buien door de passage van de (of enkele bijbehorende kortgolvige) hoogtetrog(gen) in de bovenlucht ook verschillende (onweers)buien over het binnenland kunnen ontstaan/verder trekken, al zullen deze minder talrijk en intens zijn dan nabij de kustgebieden.

Veel regen langs de westkust op donderdag: waarschuwing actief

Op donderdag krijgen we dus veel regen langsheen de westkust door talrijke buien. De buien op donderdag worden uiteraard ook gesimuleerd door de fijnmazige weermodellen. Het Nederlandse weermodel HARMONIE berekent neerslagsommen over het westen van de Benelux die 40-60 mm aantikken. Het Duitse model ICON-D2 gaat nog een stapje verder en berekent zelfs plaatselijk meer dan 75 mm. Dat kan op lokale schaal resulteren in wateroverlast.

De grootste neerslaghoeveelheden zouden zich daarbij bevinden over de meer zuidwestelijke regio’s van Nederland (Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland), maar ook elders langsheen de westkust is veel regen mogelijk. Bij deze buien zijn onweer, hagel (1-2 cm) en windstoten (tot 60-80 km/h) niet uitgesloten. De buienactiviteit zou langsheen de kustgebieden aanhouden tot vrijdagochtend/middag. Meer richting het binnenland zijn de buien minder intens en talrijk.

Met bovenstaande analyse in gedachten is er dan ook een waarschuwing van kracht voor veel regen en onweer langsheen de westkust van de Benelux. Mogelijk krijgen sommige plekken neerslaghoeveelheden tot 75 mm (of zelfs meer) te verwerken tussen woensdagavond (11 september) en vrijdagmiddag (13 september). Dit vooral in gebieden die te maken krijgen met zogenaamde “buientreinen”. Bovendien kunnen sommige buien ook hagel (1-2 cm) en felle windstoten met zich meebrengen (tot ca. 60-80 km/h). Uiteraard is het opletten geblazen met dit soort voorspelde neerslaghoeveelheden!

Op donderdag krijgen we dus veel regen langsheen de westkust door talrijke buien. Al bij al een situatie die in het oog springt en in de loop van donderdag in de gaten zal moeten gehouden worden. Het samenspel van atmosferische instabiliteit (i.e. het warme zeewater/dagelijkse gang boven land en de koude bovenlucht) samen met de forcering (kustconvergentie en enkele kortgolvige hoogetroggetjes in de bovenlucht) zorgen hiervoor. Laat alvast jullie meldingen en waarnemingen weten via de reacties hieronder!