Hoge UV-index is niet zonder gevaar
0
Na meerdere weken wisselvallig weer is het dan eindelijk zover: de zomer doet de Lage Landen aan. Onder een hogedrukgebied boven de Oostzee en Denemarken draait de wind bij ons naar oost en wordt daarmee lucht van het Europese binnenland aangevoerd, met als gevolg voelbaar droger, zonniger en warmer weer dan de afgelopen tijd. Met flinke zonnige perioden en temperaturen tot 28°C of zelfs 29°C mag het volop zomer genoemd worden.
- Ontdek ons ook op Facebook en X
- Nadelen van een hoge UV index bij zonnig weer
Waarom verbrandt onze huid?
Het zomerweer betekent wel dat we weer rekening moeten houden met de kracht van de zon. De reden dat de huid kan verbranden op een zonnige zomerdag zoals vandaag, heeft te maken met de UV-straling van de zon. UV-straling is straling met een korte golflengte en bevat dus veel energie, waardoor het de huid kan beschadigen wanneer het ermee in aanraking komt. Een maatstaf die weergeeft hoeveel schadelijke UV-straling het aardoppervlak bereikt en daardoor in staat is de menselijke huid te verbranden is de UV-index, die in het leven is geroepen door de wereld meteorologische organisatie en de wereld gezondheidsorganisatie in de jaren 90 van de vorige eeuw.
UV-index en zonkracht
De UV-index wordt ook wel de zonkracht genoemd. Dus wat zijn dan de verwachtingen van de UV-index voor de Benelux vandaag? Voor de gehele regio wordt een UV-index van boven de 7 verwacht. In Bilthoven (nabij Utrecht in Nederland) wordt een waarde van 7.3 verwacht bij onbewolkte hemel, terwijl in Ukkel zelfs bijna 7.8 wordt voorspeld.
Hoge UV index zeldzaam?
Dit zijn hele hoge waarden, zelfs voor de tijd van het jaar. Een zonkracht van 7 of zelfs 8 is zeldzaam, maar niet uitzonderlijk: in juni 2017 werd in Bilthoven een UV-index van 8,7 geregistreerd en in juni 1995 is dit zelfs eens opgelopen tot 9,0. De reden dat de UV-index vandaag zo hoog is, is te wijten aan verschillende redenen. De voornaamste reden is dat in de eerste instantie de zon vandaag vrijwel vrij spel heeft en op enkele stapelwolken na volop kan schijnen, waardoor UV-straling ons beter kan bereiken.
Zonhoogte speelt een factor
Daarnaast is de grote zonhoogte van ruim 60° van belang: als de zon hoger aan de hemel staat, is de instraling van de zon sterker op eenzelfde oppervlakte en is het lengte van het pad door de atmosfeer dat het zonlicht doorkruist kleiner waardoor er minder UV-straling wordt geabsorbeerd. Deze twee factoren kunnen de UV-index al flink verhogen. Echter, zoals al aangegeven is de zonkracht komende dagen wel heel erg hoog.
Ozon in de atmosfeer
Dit is gelinkt aan de huidige status van de hoeveelheid ozon in de atmosfeer. Ozon (chemische formule O3) in de stratosfeer is zeer belangrijk voor het leven op aarde omdat het een groot deel van de schadelijke UV-straling absorbeert, en daarmee voorkomt dat het schadelijke effecten kan teweegbrengen bij het leven op aarde. Vandaag en komende dagen lijkt het er dus op dat deze hoeveelheid ozon aan de lage kant is, zoals geïllustreerd in onderstaande kaart. Voorzichtigheid is aan de orde.
Bovenstaande kaart geeft weer hoeveel ozon er in de atmosfeer zit in Dobson eenheden. Zoals op de kaart te zien is, is de hoeveelheid ozon bij ons lager (gele tot groene kleuren) dan in veel andere delen van Europa (oranje tot rode kleuren). Dit betekent dus dat er minder ozon aanwezig is om UV-straling te absorberen, waardoor meer van deze straling het aardoppervlak kan bereiken, en de UV-index dus hoger uitvalt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het verwachte maximum van de UV-index vandaag in onze regio hoger ligt in vergelijking met andere landen op vergelijkbare breedtegraad.
Terwijl bij ons de UV-index de 7 haalt en zelfs overschrijdt, is de UV-index in Polen maar 3 tot 4, wat te maken heeft met meer bewolking.
In het zuiden van Europa is de UV-index nog hoger, wat weinig verrassend is gezien de vaak zonnige omstandigheden en grote zonnehoogte. Vooral in het zuiden van Spanje en Griekenland is de zonkracht wel heel hoog, tot zelfs 11 tot 12.
Wanneer in onze regio een UV-index van 7 of zelfs hoger gehaald wordt, kan de onbeschermde huid al na 10 tot 15 minuten verbranden. Daarom is het aangeraden om je tijdig in te smeren. Des te langer kan je ook genieten van het zonnige zomerweer!
Dit is een gastartikel door: Stan Kooremans