HiRLAM weermodel verdwijnt vanaf juli 2020
1
Het KNMI maakte zopas bekend dat het HiRLAM weermodel, bekend bij vele weerliefhebbers, vanaf juli 2020 niet meer operationeel zal zijn. De aandacht wordt vanaf dan gevestigd op het fijnmazige dochtermodel HARMONIE.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbeeld voor de komende dagen in detail
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]
HiRLAM model verdwijnt
Weerliefhebbers die goed hebben opgelet zullen het wellicht al gezien hebben. Vanaf 1 juli 2020 zal het HiRLAM weermodel (High Resolution Limited Area Model) niet meer operationeel zijn. Dit konden we lezen op de website van Meteociel.fr. Het KNMI heeft immers beslist om vanaf dan dit weermodel niet meer te laten draaien en enkel nog verder te werken met het fijnmazige weermodel HARMONIE.
- Gebeten door natuurwetenschappen/fysica? Dan is het nieuwste boek van Lieven Scheire zeker iets voor jou
Wat was HiRLAM precies?
Hoge resolutie
De afkorting “HiRLAM” illustreert meteen ook waarvoor het weermodel staat. Dit weermodel is een zogenaamd hoog resolutie (“High Resolution”) model dat ontwikkeld werd om weersvoorspellingen te maken voor kleinere gebieden (“Limited Area”) op resoluties van 3-16 kilometer. Het weermodel werd reeds ontwikkeld in 1985 en werd daarna meermaals ge-updatet door het gelijknamige consortium. Aan dit consortium nemen verschillende Europese weerdiensten deel (o.m. vele Scandinavische weerdiensten, maar ook het Nederlandse KNMI).
Het weermodel werd echter al een tijdje niet meer verder ontwikkeld, maar men gebruikte het tot op heden nog wel in een operationele context. Vanaf 1 juli dit jaar (2020) komt daar dus verandering in. Vanaf dan zal het KNMI het model niet meer actief gebruiken/aanbieden voor de dagelijkse weervoorspellingen.
Grote schaal
HiRLAM was een weermodel op synoptische schaal (grootschalig) met een hydrostatisch karakter. Het werd veelal gebruikt op resoluties tussen 3 en 16 km. Dit was een vrij hoge resolutie voor zo’n type weermodel op het moment dat het werd ontwikkeld. Het hydrostatische karakter verwijst naar het feit dat in het model de assumptie heerst dat grootschalige verticale bewegingen verwaarloosbaar zijn in de atmosfeer.
Deze assumptie wordt vaak gemaakt in grootschalige weer- of klimaatmodellen, aangezien je op deze grote schaal de snelle verticale bewegingen kan verwaarlozen.
- Zelf een weersverwachting opstellen? Begin bij de basis en neem vooral dit boek ter hand.
Hydrostatisch
In zeer specifieke gevallen gaat de hydrostatische assumptie echter niet op. Dat is bijvoorbeeld het geval voor convectieve situaties met de ontwikkeling van cumulonimbuswolken met veel turbulente updrafts (stijgbewegingen) en downdrafts (daalbewegingen). In zo’n geval doen zich vaak zeer grote verticale fluctuaties voor in de atmosfeer en gaat de hydrostatische assumptie niet meer op. Dat betekent dus dat het model, ondanks z’n relatief fijnmazig karakter, niet echt zeer geschikt was om convectieve situaties (zoals onweerscases) goed in te schatten.
Vele weerexperten gaven ook aan dat HiRLAM vaak tekortschoot in het simuleren van wolken en neerslag. Vaak gaf het een overschatting van de hoeveelheid neerslag. Dat was vooral het geval in cases met motregen, mede doordat het model verdamping in de onderste luchtlagen niet goed simuleerde. Op vlak van wind en windstoten scoorde het model vaak wel goed.
Van HiRLAM naar HARMONIE
Sinds 2006 heeft het HiRLAM consortium beslist om de focus te verleggen. Voordien focuste men vooral op de synoptische schaal. Vanaf 2006 begon men steeds meer te focussen op de meso-schaal. In samenwerking met het ALADIN consortium (geleid door MeteoFrance), ontwikkelde men in die periode het HARMONIE fijnmazige model (HIRLAM ALADIN Research on Mesoscale Operational NWP In Euromed).
Dit weermodel vindt haar oorsprong in het franse AROME model en werd specifiek ontworpen om voorspellingen te kunnen maken op zeer hoge resolutie (2.5 km). Toch zijn er belangrijke verschillen tussen beide modellen. Zo wordt HARMONIE bijvoorbeeld genest (aangedreven aan de randen van het domein) in het globale model ECMWF, terwijl AROME genest is in ARPEGE.
In tegenstelling tot HiRLAM is HARMONIE een zogenaamd “convection-permitting” non-hydrostatisch model. Omdat de resolutie van het weermodel voldoende is om grootschalige convectie expliciet te simuleren, moet het niet meer worden geparametriseerd. Parametrisatie past men vooral toe in modellen voor processen die te kleinschalig zijn om te simuleren (bv. in GFS en ECMWF met relatief grove resolutie).
- Ben jij ook een echte weerliefhebber? Meet de neerslag met een automatisch weerstation en bekijk de meetwaarden online.
Dit proces zorgt echter vaak voor foute inschattingen. Door z’n fijnmazige karakter, geldt in HARMONIE de hydrostatische aanname ook niet meer. Dat zorgt er ook voor dat de performance voor dit weermodel met betrekking tot onweerscases sterk is verbeterd t.o.v. zijn voorganger HiRLAM en in vergelijking met grofmazige modellen.
Genoeg alternatieve weermodellen
Vanaf de zomer 2020 zullen meteorologen het dus met een model minder moeten doen. Sommige weerliefhebbers zullen teleurgesteld zijn, omdat ze HiRLAM in sommige gevallen vaak gebruikten. Maar het model verdwijnt niet zomaar. De technologie gaat snel vooruit en weermodellen evolueren razendsnel. Momenteel zijn er genoeg alternatieve weermodellen raadpleegbaar, elk met hun sterktes en zwaktes.
- Onweer op komst? Met een eigen stormglas in de woonkamer krijg je een eerste waarschuwing dat er verandering op komst is.
HiRLAM was reeds gedateerd ten opzichte van andere modellen, zoals AROME en HARMONIE die fijnmaziger zijn en in vele cases ook beter presteren. Er mag dan wel een weermodel verdwijnen, maar er zijn genoeg alternatieven lijkt ons.
Sommige links bevatten affiliate