Glacier loss day in Zwitserland
0
Deze week was het glacier loss day in Zwitserland. Dat is de dag in het jaar waarop de gletsjers hun massa die ze sinds 1 oktober hebben gewonnen helemaal verloren hebben. Vanaf deze dag verliezen gletsjers netto massa. Met nog 7 weken op het programma tot het einde van het balansjaar zullen de Zwitserse gletsjers dus opnieuw ijs verliezen. En zo wordt de trend van de voorgaande jaren, ondanks een uitstekende uitgangspositie dit jaar, verdergezet.
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Balansjaar
Het balansjaar van gletsjers loopt van 1 oktober tot 30 september. Tegen eind september kennen sneeuw en ijs gemiddeld gezien hun minimum. Vanaf oktober wordt het snel koeler en stopt het verlies van sneeuw en ijs meestal weer opnieuw. Daarom kijken wetenschappers, glaciologen, naar dit jaar om te zien of gletsjers netto massa gewonnen of verloren hebben over het jaar.
Accumulatie periode
Tussen oktober en april/mei is het gemiddeld gezien koud genoeg op de Alpengletsjers om massa verliezen te beperken. Bovendien valt er in deze periode op grote hoogte, waar gletsjers liggen, regelmatig neerslag onder koude omstandigheden wat resulteert in sneeuw en toevoeging van massa op de gletsjers. Om te weten hoeveel massa gletsjers gewonnen hebben trekken glaciologen in april en mei de gletsjers op om te meten met “snow probes” en “snow pits (zie foto hieronder)” hoeveel sneeuw er gevallen is. Dat toont dan hoe goed of slecht de winter effectief was, en hoeveel sneeuw er ook kan smelten om de rivieren te voeden.
Dit balansjaar, 2023-2024, kenden de gletsjers in de Alpen een slecht begin van het accumulatieseizoen met weinig sneeuw. Maar het accumulatieseizoen eindigde uitstekend met tegen mei en zelfs juni op sommige plaatsen record veel sneeuw op het ijs. Er lag op de Zwitserse gletsjers 31% meer massa sneeuw dan gemiddeld in de periode 2010-2020. Glaciologen waren dan ook in de wolken, want na de record massa verliezen van 2022 en 2023 was dit een goed teken voor de rest van het massa balans jaar.
Ablatie periode
De ablatie periode is de periode waarin smelt op de gletsjers groter is dan de accumulatie. Deze periode loopt ongeveer van juni tot en met september. In deze maanden liggen de temperaturen hoog waardoor sneeuw en ijs smelten. Bovendien staat de zon in de zomer hoger aan de hemel waardoor er meer energie voorhanden is. Er valt ook geen of amper sneeuw waardoor er enkel massa verlies optreedt.
Dit balansjaar, 2023-2024, begon de ablatie periode met bijzonder veel sneeuw op de meeste gletsjers. Dat gaf dan ook hoop. Enkele gletsjermodellen toonden zelfs dat met een normale en/of koele zomer sommige gletsjers zelfs een positieve massa balans zouden kunnen hebben. Dat zou fantastisch zijn nadat er in 2022-2023 10% van het nog aanwezige ijs in de Alpen verloren ging.
Maar toen kwam juli en nu ook augustus. De ene na de andere hittegolf trof de Alpen en zorgde voor veel smelt. Het was vaak zonnig weer waardoor er veel straling de sneeuw en het ijs kon bereiken. En tot slot zorgde een afgezette Sahara-stof laag ook nog eens voor de verdonkering van de nog aanwezige sneeuw waardoor deze extra snel kon smelten. De voorsprong op het gemiddelde voor de tijd van het jaar, opgebouwd in mei en juni, waren de gletsjers ongeveer eind juli kwijt.
Glacier loss day
In 2023 werd een nieuw begrip in de glaciologie geïntroduceerd: “glacier loss day”. We kunnen dit zien als de “overshoot day” van gletsjers. Het is de dag in het jaar waarop de gletsjers hun massa die ze gewonnen hebben in de accumulatie periode helemaal verloren hebben. Als deze dag op 30 september valt, is er geen netto massa winst of verlies, maar is de gletsjer in evenwicht. Als er op 30 september nog een positieve balans is, heeft de gletsjer netto massa gewonnen. Maar de laatste jaren valt deze dag beduidend vroeger, waardoor er netto massa verlies optreedt. Als dat jaar na jaar gebeurt is het resultaat duidelijk: gletsjers worden kleiner en trekken terug.
Nog 7 smeltweken op het programma
Er staan nog 7 weken op het programma dit balans jaar. Deze 7 weken zullen uitmaken hoeveel ijs de gletsjers in de Alpen uiteindelijk zullen verliezen. Op basis van de huidige voorspellingen van de weermodellen blijft het de komende weken warm waardoor er aanhoudend ijsverlies zal zijn. Het ziet er dan ook naar uit dat het massaverlies na een zeer gunstige accumulatie periode opnieuw groot zal zijn.