Gevaar van rijmplekken niet te onderschatten

Strooidiensten en meteorologen hebben er heel veel moeite mee. De nachten worden kouder en er wordt geen neerslag verwacht. Het ideale moment voor rijmplekken om zich te laten gelden. In tegenstelling tot ijsplekken zijn rijmplekken moeilijker waar te nemen in het verkeer. Op deze manier verhullen ze het gevaarlijk karakter dat ze veroorzaken. In sommige gevallen is rijm/rijp gevaarlijker dan ijsplekken voor de automobilist. We matigen immers allemaal onze snelheid met de wagen wanneer er uitdrukkelijk wordt gewaarschuwd voor sneeuwval of ijzel.

• Bieden winterbanden echt een oplossing?
• Deze sneeuwschop mag niet ontbreken bij een pak sneeuw!

Hoe ontstaan rijmplekken?

Sneeuw en ijs brengen vaak gevaarlijke toestanden met zich mee in het verkeer. Het grote voordeel aan sneeuwval is dat de automobilist de ‘gladheid’ kan inschatten. Op plaatsen waar de sneeuw dooit, zal ook de kans op gladheid verminderen. Echter, als het de nacht erna opnieuw gaat vriezen kan het smeltwater van sneeuw opnieuw bevriezen. Er ontstaat ijzel door opvriezing. Zeker in combinatie met een dooi-aanval en een winter die zich niet wil laten verslaan kan dat gedurende meerdere dagen een gevaarlijke situatie opleveren in het verkeer. Herinner u ook allemaal de winter van 2012-2013 met winterse situaties tot laat in maart.

Rijmplekken ontstaan door het proces van opvriezing van condensatiedruppels op het wegdek. Zonder veel in detail te treden heeft dit proces vooral te maken met het bereiken van de dauwpuntstemperatuur. Veel mensen herkennen rijmplekken aan de witte kleur met de bandensporen. We zien het vaak op secundaire wegen. Op de hoofdwegen in België en Nederland worden de strooidiensten vaak tijdig gewaarschuwd door externe weerbedrijven.

Andere soorten gladheid in het verkeer

Niet alleen gladheid door sneeuwval, rijm- en ijsplekken komt voor. Er zijn ook andere elementen in de weerkunde die gladheid kunnen veroorzaken. Aanvriezende nevel of mist ontstaat bij negatieve temperaturen en een hoge luchtvochtigheid. Er vormen zich mistbanken met een grote hoeveelheid waterdruppels. Deze gaan condenseren op het wegdek en aanvriezen.

IJzel die ontstaat door supergekoelde regen is waarschijnlijk de meest gevaarlijke accelerator van gladheid. Deze aanvriezende regen of ook wel supergekoelde regen valt na een erg koude periode op een ijskoude bodem. De temperatuur aan de grond is dan nog steeds ruim negatief terwijl het dooifront in sneltempo zachtere lucht op hoogte met zich meebrengt. Dat heeft tot gevolg dat de neerslag niet valt als sneeuw, maar als regen. Ik hoef er geen tekening bij te maken als de regen valt op een bodem met negatieve temperaturen. Op bruggen en viaducten, maar ook op hoofdwegen en secundaire wegen wordt het gedurende enkele uren spekglad.

Gladheid tot een stuk in de voormiddag

Er heerst een sterke misvatting onder de bevolking dat de gladheid in de ochtendperiode het meest significant aanwezig is. Dat klopt voor een stuk, maar vaak heb je in de wintermaanden een verlenging van de kansen op gladheid tot een stuk in de voormiddag. Zo daalt de temperatuur tot haar minimale waarde in de loop van de ochtend en bereikt ze haar hoogtepunt tussen 08:00 en 09:00. De ochtendspits die een stuk vroeger op gang komt zit dus eigenlijk in het worstcasescenario wanneer het aankomt op kansen op gladheid. Voeg daarbij nog een onaangepaste snelheid en de kans op ongevallen stijgt fors.

• Gladheid waargenomen? Geef u melding door via Twitter

Gebieden die sneller in de zon komen te liggen tijdens de ochtendperiode zijn de zones die het snelst verlost geraken van winterse gladheid. Dit komt omdat de kleur van het wegdek zwart is en de warmte maximaal kan opslorpen. Wees wel op uw hoede tijdens een winterse episode van meerdere dagen. Het kan zijn dat ijs- en rijmplekken op dit asfalt smelten, maar direct opnieuw aanvriezen aan het wegdek. De ‘kerntemperatuur’ van de bodem is dan tijdelijk nog negatief waardoor het smeltwater direct aanvriest.

Moeilijkheden bij het voorspellen van gladheid

Tot op vandaag is het nog steeds niet gemakkelijk om de kansen op gladheid te voorspellen. Bij een heldere atmosfeer en een hogedrukgebied boven West-Europa is er kans op rijmplekken door een sterke afkoeling van de omgeving. Echter, wanneer er bewolking of een vochtigere luchtsoort binnenkomt vanaf de Noordzee wordt de weersverwachting een pak complexer. Kleine verschillen in zowel ligging van het gebied als de geografie kunnen een groot gevolg hebben voor de automobilist.

Er zijn cases bekend van gladheid in het zuiden van West-Vlaanderen (BE) terwijl het in het noorden van de provincie nauwelijks tot vrieskou kwam. Dergelijke weersituaties zijn niet te voorspellen en sterk afhankelijk van de hoeveelheid en soort bewolking, de sterkte van de windsnelheid en de geografische ligging van een zone. De hoogteligging kan een accelerator vormen tot het ontstaan van gladheid. Media zoals Twitter en Facebook kunnen hier dus een zeer waardevolle rol in spelen!

Neem contact op met de weerexperten van NoodweerBenelux om u te adviseren in winterse condities! Extra informatie via sales@noodweer.be

Sommige linkjes bevatten affiliate