Dichte mist onder sterke inversie
5
Velen werden vanochtend wakker met zeer dichte mist buiten. Op enkele plaatsen werd het zicht beperkt tot zelfs minder dan 100 meter, waardoor het toch opletten was in het verkeer. In tegenstelling tot het noordwesten startten de mensen in het zuiden van Vlaanderen en Wallonië de dag al meteen met een blauwe hemel. In dit artikel bekijken we de mistverwachting voor vannacht en analyseren we waarom het boven de Ardennen helder bleef.
Vorming van verschillende soorten mist
Er bestaan verschillende soorten mist (grondmist, stralingsmist, advectiemist, zeemist, etc.), maar het ontstaan is in alle gevallen hetzelfde: de temperatuur van de luchtlaag aan de grond is gelijk geworden aan de dauwpunttemperatuur, of met andere woorden: de luchtvochtigheidsgraad is gestegen tot 100%.
Eigenlijk is het idee achter het ontstaan van mist dus gewoon gelijkaardig aan het principe van wolkenvorming, alleen gebeurt dit bij mist aan de grond door andere mechanismes. In een eerder artikel werd dit reeds uit de doeken gedaan.
Klassieke situatie van mist
Wanneer we de situatie van vandaag bekijken zien we dat een stevig hogedrukgebied zich gevestigd heeft boven Centraal-Europa. Op de grafieken zien we de invloed van dit hogedrukgebied duidelijk terug door de aanwezigheid van verschillende temperatuurinversies (m.a.w. een temperatuur die stijgt met de hoogte in plaats van daalt zoals dat gewoonlijk gebeurt).
Bij een sterk hogedrukgebied als dit, gaat het dan vaak over subsidentie-inversies, waarbij de lucht opwarmt en uitdroogt door dalende luchtbewegingen. Tegelijkertijd zien we dan ook dat de lucht in die inversielagen zeer droog is. Deze warme en droge lucht wordt op hoogte geadvecteerd in een zuidoostelijke luchtstroming, waardoor we zonnig en droog weer zouden verwachten.
- Wat betekent SMOG dan in de zomerperiode?
In de lagergelegen gebieden was er echter nog een koude, vochtige luchtlaag aanwezig, die gevangen zat onder de subsidentie-inversie van het hogedrukgebied. Door de dalende bewegingen in die inversies geraakt de lucht die eronder zit namelijk moeilijk weg. Doordat daarbovenop nog eens de omstandigheden vannacht gunstig waren, zowel op vlak van wind (die was slechts zwak waardoor de turbulente menging met de droge luchtlaag erboven uitbleef) en van het weerbeeld (er waren vrij brede opklaringen, waardoor het goed kon afkoelen), kon er zich vrij makkelijk mist vormen. Hieronder bekijken we waarom dit echter niet overal gebeurde aan de hand van verticale profielen doorheen de atmosfeer.
Op sounding 1, die is genomen in het noordwesten van het land, zien we die koude en vochtige luchtlaag goed weergegeven. Helemaal onderaan liggen de lichtblauwe (dauwpunt) en rode (temperatuur) curves heel dicht tegen elkaar, wat betekent dat de luchtvochtigheid er 100% is. Enkele tientallen meters hoger zien we de sterke subsidentie-inversie met zeer droge lucht.
Op sounding 2, genomen in het centrum van het land, zien we dat de situatie al anders wordt: de subsidentie-inversie is er nog steeds, maar al minder sterk. Bovendien liggen de lichtblauwe en de rode curve nu wat verder uit elkaar en was er minder kans op mist.
Op sounding 3, uit de Ardennen, liggen beide curves nog verder van elkaar en startten ze de dag met een helderblauwe lucht. De Ardennen liggen namelijk hoger dan de vochtige, koude luchtlaag die slechts tot ca. 110 à 130 meter hoogte boven het zeeniveau reikte. In het centrum was dit dus een randgeval, maar het noordwesten van het land lag laag genoeg om nog in deze luchtlaag te zitten en kregen dus te maken met hardnekkige mist.
Wanneer we de satellietbeelden van vanochtend naast een hoogtekaart van de Benelux leggen, zien we dan ook dat de lage bewolking zich vooral in de gebieden onder ongeveer 120 meter heeft gevormd, zoals te verwachten viel uit het lezen van deze verticale profielen.
Vergelijking van het satellietbeeld en webcams van vanochtend 8 uur met een hoogtemodel waarbij de groene pixels gebieden met mist zijn en met een hoogteligging lager dan 120 meter (sat24.nl).
Mistverwachting voor vannacht
Vannacht starten we met brede opklaringen, maar in de loop van de nacht krijgen we opnieuw te maken met nevel en mist. Dit gebeurt eerst in het westen van het land, waarna deze zich uitbreidt richting het centrum. Vooral in gebieden waar het sterk kan uitklaren kan de mist opnieuw vrij dicht zijn door stralingsafkoeling. Bovendien komt tegen morgenvoormiddag een koufront dichtbij vanuit het westen, wat de lage bewolking alleen maar zal doen toenemen.
Soundings zijn afkomstig van AROME bij meteociel.fr