Wat is een Gota Fría?

Spanje is in de zomer een zeer populaire vakantiebestemming vanwege het aanhoudende droge, zonnige en warme weer. Toch is het er zeker niet altijd mooi weer en in de andere seizoenen kan het ook op het Iberisch schiereiland soms tot flink noodweer komen. Vaak begint de weersomslag rond september. Een fenomeen dat door de Spanjaarden “Gota Fría” of “DANA” wordt genoemd veroorzaakt dan soms zware hoosbuien, met mogelijk zelfs overstromingen tot gevolg. Wat is zo’n Gota Fría en hoe ontstaat het?

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbericht voor komende dagen

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Gota Fría ontstaat door een afgesnoerd lagedrukgebied

De Gota Fría is een fenomeen dat vrijwel jaarlijks voorkomt op het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal). Het komt meestal voor tijdens het einde van de lente of juist tijdens het begin van de herfst. ‘Gota Fría’ betekent letterlijk vertaald ‘koude druppel’. Het gaat dan ook over een periode met vele en zware buien, veroorzaakt door een bel van koude lucht op hoogte. Er kan soms wel enkele honderden millimeters neerslag vallen in een paar dagen tijd.

• Regen en wind op komst? Bestel deze stormparaplu ☔

Dit weerfenomeen ontstaat logischerwijs wanneer er een lagedrukgebied in de buurt of boven het Iberisch schiereiland komt te liggen. Bij een Gota Fría gebeurt dit vrijwel altijd op dezelfde manier. De straalstroom, een soort rivier van wind op hoogte, ligt tijdens de zomermaanden meestal boven Noord-Europa. De straalstroom fungeert als een transportband voor lagedrukgebieden. Die worden over de Atlantische Oceaan op Europa afgevuurd.

Soms kan het echter gebeuren dat een lagedrukgebied op hoogte (ook wel hoogtelaag genoemd) zich als het ware losmaakt en afgesnoerd raakt van de straalstroom. Vaak zakt zo’n laag dan naar het zuiden en buigt vervolgens af naar Spanje en Portugal. Daar duiden meteorologen het aan met de term “DANA”, dat staat voor ‘Depresión Aislada en Niveles Altos’ oftewel geïsoleerde depressie in de hogere luchtlagen. De komst van zo’n DANA is vaak de voorbode van een Gota Fría.

Hoogtelaag zorgt voor pittige buien met veel neerslag

Als een dergelijk lagedrukgebied boven of rond het Iberisch schiereiland terechtkomt, ontwikkelen zich meestal pittige buien. De hogere luchtlagen zijn bij een hoogtelaag gevuld met koude lucht. In het begin van de herfst zorgt het warme water van de Middellandse Zee dan voor een extra trigger voor het ontstaan van buien.

Het water heeft een grotere warmtecapaciteit dan het land. Daardoor komt de warmte die in de zomer als het ware is opgeslagen in het zeewater in de herfst beschikbaar voor buien. Als de vochtige lucht wordt aangezogen door het lagedrukgebied en boven het vasteland terechtkomt, kunnen de buien stevig uitpakken. Met name het oosten van Spanje heeft dan ook last van deze effecten.

• Het weer heeft veel gezichten. Ontdek alles over wolken, wind en weersvoorspellingen

Door het grote temperatuurverschil tussen het zeewater en de koude lucht bovenin ontstaan zware buien, gedreven door convectie. Als er veel vocht aanwezig is kunnen de buien zeer veel water loslaten, soms wel meer dan 100 mm in enkele uren tijd. Over een tijdspanne van enkele dagen worden soms neerslagsommen geregistreerd van meer dan 500 mm.

In het bergachtige Spaanse landschap komt het tijdens de Gota Fría dan ook vaak tot flinke overstromingen. Tevens komt er bij de buien veel onweer voor en kunnen grote hagelstenen en zware windstoten tot veel schade leiden.

Sommige linkjes bevatten affiliate