Hevige bosbranden teisteren Noord-Portugal
0
Sinds 14 september 2024 woeden er hevige bosbranden in het noorden en midden van Portugal, vooral in de districten Aveiro, Coimbra, Porto en Viseu. De noodtoestand is uitgeroepen, en de autoriteiten strijden tegen de klok om de vlammen te blussen. De branden hebben al zeven levens geëist en meer dan 40 mensen gewond, waaronder 33 brandweerlieden.
Hoewel hoge temperaturen en droogte het landschap uiterst brandbaar maken, zijn de meeste branden aangestoken. Sterke wind en het simultaan uitbreken van meerdere branden bemoeilijken de bluswerkzaamheden enorm, vooral omdat de hulpdiensten verdeeld moeten worden. De nabijheid van bevolkingscentra maakt de situatie nog kritieker.
Eerder dit jaar werd ook Canada al getroffen door grootschalige bosbranden.
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Een eindeloze strijd
Op woensdag om 13:30 uur waren meer dan 3.300 mensen tegelijk ingezet bij de 24 gevaarlijkste branden, ondersteund door 1.040 voertuigen en 24 luchtvaartuigen. De afbeelding (zie hieronder) van de Sentinel-3-satelliet van 17 september toont een rookwolk van 100.000 km² boven de Atlantische Oceaan.
Met meer dan 100 actieve branden heeft de Civiele Bescherming 6.200 manschappen en 1.900 voertuigen gemobiliseerd. De voortschrijdende vlammen hebben talrijke wegen, snelwegen en spoorlijnen in Portugal afgesloten, wat de evacuatie en de inzet van versterkingen ernstig bemoeilijkt.
Duizenden hectare verwoest
De zwaarst getroffen districten zijn Aveiro, Coimbra, Porto en Viseu, waar de vlammen duizenden hectaren bos hebben verwoest, woningen hebben bedreigd en honderden mensen tot evacuatie hebben gedwongen. In Vila Real rukt het vuur op naar het dorp Vilarinho de Samardã, waarbij huizen in gevaar kwamen, volgens burgemeester Rui Santos. Gondomar, nabij Porto, is ook zwaar getroffen, met geëvacueerde bewoners en gesloten scholen. In Aveiro bereikte het vuur een industriegebied in Sever do Vouga, waar meerdere bedrijven ernstig beschadigd raakten. De schaal van de bosbranden (vooral het aantal) is zeer uitzonderlijk.
Europese steun
Vanwege de ernst van de situatie heeft Portugal om internationale hulp gevraagd bij de Europese Unie. Spanje, Frankrijk, Italië en Griekenland reageerden door acht amfibievliegtuigen en 230 Spaanse brandweerlieden van de Militaire Noodhulp Eenheid (UME) te sturen.
De hulp arriveerde op woensdag om drie uur ‘s ochtends in Portugal om deel te nemen aan de bluswerkzaamheden. Premier Luís Montenegro sprak zijn dankbaarheid uit voor de snelle en essentiële hulp van de Europese Unie. Hij bedankte specifiek Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, en de leiders van Spanje, Frankrijk, Italië en Griekenland voor hun steun.
Slachtoffers van het vuur
De Portugese autoriteiten hebben bevestigd dat vier brandweerlieden en drie burgers om het leven zijn gekomen. Drie brandweerlieden uit Vila Nova de Oliveirinha stierven toen hun voertuig door vlammen werd overvallen op weg naar een brand in Tábua, district Coimbra. Een andere brandweerman overleed plotseling tijdens zijn werk in Oliveira de Azeméis. Onder de burgers zijn een 28-jarige Braziliaan, die in Albergaria-a-Velha verbrandde terwijl hij apparatuur probeerde te redden, en een 83-jarige vrouw die stierf aan een hartstilstand in Mangualde. De omstandigheden rond haar overlijden worden nog onderzocht.
Branden zijn meestal aangestoken
Terwijl de brandweer de vlammen bestrijdt, onderzoeken de autoriteiten de oorzaak van de branden. De gerechtelijke politie heeft vier mensen gearresteerd, twee vrouwen van 47 en 33 jaar en twee mannen van 38 en 75 jaar, die verdacht worden van het veroorzaken van bosbranden afgelopen zaterdag, die samen honderden hectaren verwoest. Premier Luís Montenegro heeft verklaard dat de staat de daders van deze “wreedheden” zal vervolgen en dat de verantwoordelijken niet zullen ontkomen aan gerechtelijke vervolging.
Onzekere toekomst voor Portugal
Dit jaar heeft Portugal niet zulke alarmerende cijfers van bosbranden geregistreerd als in voorgaande jaren. Toch is recentelijk een oppervlakte verbrand die gelijkstaat aan wat eerder in het jaar verloren ging (zie grafieken hieronder).
De situatie is momenteel buitengewoon kritisch en vergelijkbaar met de ernstige branden die in 2001 in districten zoals Aveiro en Viseu plaatsvonden. Het gebrek aan middelen blijft een grote zorg voor de lokale autoriteiten, die aandringen op een snelle en effectieve reactie van de regering.
De meeste branden blijken aangestoken, maar droogte en hoge temperaturen maken het landschap extreem brandbaar. Dit probleem wordt verergerd door klimaatverandering, die bijdraagt aan intensere en frequentere hittegolven. De temperaturen stijgen in sommige gebieden boven de 35 graden, en de combinatie van sterke winden en zeer lage luchtvochtigheid bemoeilijkt de bluswerkzaamheden. Klimaatverandering versterkt deze omstandigheden door langere droge periodes en heftigere hittegolven te veroorzaken, wat de kans op bosbranden vergroot en de intensiteit ervan versterkt.
Klimaatverandering maakt bosbranden destructiever
Door de veranderende klimaatomstandigheden worden bosbranden in Portugal steeds destructiever, niet talrijker. Het is essentieel dat zowel lokale als nationale overheden hun inspanningen richten op zowel de bestrijding van huidige branden als de voorbereiding op toekomstige branden. Dit omvat investeren in brandpreventie, het verbeteren van infrastructuur voor snelle reactie, en het ontwikkelen van strategieën om de impact van klimaatverandering op de bosbrandfrequentie en -intensiteit te verminderen.